บาคาร่า เป็นครั้งที่ห้า ตามคำเชิญของมหาวิทยาลัย Shanghai Jiao Tong ผู้เชี่ยวชาญ 160 คนจากเกือบ 40 ประเทศได้พบกันที่เซี่ยงไฮ้เมื่อต้นเดือนนี้เพื่อพูดคุยเกี่ยวกับ ‘มหาวิทยาลัยระดับโลก’ ปรากฏการณ์ที่แทบจะจำไม่ได้เมื่อ 10 ปีที่แล้ว แต่ได้กลายเป็น หนึ่งในหัวข้อที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในการอภิปรายระดับอุดมศึกษาทั่วโลกการประชุมนานาชาติว่าด้วยมหาวิทยาลัยระดับโลก ครั้งที่ 5 WCU-5 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 3-6 พฤศจิกายน
ภายใต้หัวข้อทั่วไปของ “Global Outreach of World-Class Universities:
How it is dissolved High education”
ทศวรรษที่ผ่านมา ศาสตราจารย์ฟิลิป อัลท์บัค ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษาระดับอุดมศึกษานานาชาติที่วิทยาลัยบอสตัน เขียนในบทความเรื่องต้นทุนและผลประโยชน์ของมหาวิทยาลัยระดับโลก: “ทุกประเทศต้องการมหาวิทยาลัยระดับโลก ไม่มีประเทศใดรู้สึกว่าสามารถทำได้โดยไม่มีใคร ปัญหาคือไม่มีใครรู้ว่ามหาวิทยาลัยระดับโลกคืออะไร และไม่มีใครรู้วิธีที่จะได้รับมัน อย่างไรก็ตามทุกคนอ้างถึงแนวคิดนี้”
ตั้งแต่นั้นมาก็ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปมากนักและการอภิปรายก็ดำเนินต่อไป
ตามที่ศาสตราจารย์ Nian Cai Liu ผู้อำนวยการ Center for World-Class Universities ที่ Shanghai Jiao Tong University ตั้งข้อสังเกตว่า ไม่มีใครเห็นด้วยกับคำจำกัดความของมหาวิทยาลัยระดับโลกเพียงข้อเดียว
“ฉันไม่คิดว่าจะมีอีก 10 ปีนับจากนี้เช่นกัน” Liu กล่าว “การวิจัยระดับโลก ความเป็นอิสระมากมาย นักวิชาการที่ดีที่สุด คณะที่ดีที่สุด นักเรียนที่ดีที่สุด – ทั้งหมดเป็นส่วนหนึ่งของแนวคิดของโลก- มหาวิทยาลัยระดับเดียวกัน แต่นี่กว้างเกินไป ทุกประเทศ ทุกมหาวิทยาลัยที่สนใจจะต้องหาวิธีของตัวเองเพื่อกำหนดว่าอะไรคือความเป็นเลิศที่แท้จริง”
หลิวเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกการคิดในแง่ปฏิบัติเกี่ยวกับความเป็นเลิศระดับโลก ในปี 2546 เขาได้ตีพิมพ์การจัดอันดับมหาวิทยาลัยระดับโลกครั้งแรก – Academic Ranking of World Universities อันโด่งดัง ซึ่งทำให้เกิดความโกลาหลอย่างมากและไม่เพียงแต่ในโลกวิชาการ .
ผลของการจัดอันดับโลก
วิทยากรในการประชุมที่เซี่ยงไฮ้ชี้ให้เห็นถึงผลกระทบทางการเงินและการเมืองที่กว้างขวางของการจัดอันดับโลกและการอภิปรายเกี่ยวกับมหาวิทยาลัยระดับโลก
นักการเมืองตระหนักดีว่าการศึกษาระดับอุดมศึกษากลายเป็นอีกสาขาหนึ่งของการแข่งขันระดับนานาชาติ และด้วยความกังวลเกี่ยวกับภาพลักษณ์และการรับรู้ของประเทศของตน จึงรีบเร่งในการริเริ่มและเงินทุนเพื่อสนับสนุนตำแหน่งมหาวิทยาลัยของตน
“ในประเทศจีน สิ่งแรกที่เรามีคือการริเริ่มของมหาวิทยาลัยระดับโลก โครงการ 985 เปิดตัวในปี 2541 และกำลังจัดสรรเงินทุนจำนวนมากให้กับมหาวิทยาลัยบางแห่งเพื่อให้มหาวิทยาลัยทำงานได้ดีขึ้นในการเปรียบเทียบทั่วโลก” หลิวกล่าว
“การจัดอันดับเกิดขึ้นหลังจากนั้น แต่โครงการริเริ่มทั้งสองนั้นเชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด ฉันต้องการค้นหาตำแหน่งของมหาวิทยาลัยของฉันและมหาวิทยาลัยจีนอื่นๆ ในโลก และเพื่อกำหนดว่ามหาวิทยาลัยระดับโลกที่แท้จริงคืออะไร”
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ภูมิทัศน์ของมหาวิทยาลัยระดับโลกได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก มหาวิทยาลัยอีกหลายแห่งมีความทะเยอทะยานที่เฉพาะเจาะจงที่จะกลายเป็นระดับโลก ดร.จามิล ซัลมี ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาระดับอุดมศึกษาระดับโลกและผู้เขียนThe Challenge of Establishing World-class Universitiesกล่าวว่า ปัญหานี้มีมากขึ้นในแผนที่และในประเทศอื่นๆ
ความคิดริเริ่มที่เป็นเลิศ
“เราสามารถเห็นการเร่งความเร็วของการริเริ่มที่เป็นเลิศทั่วโลก” ซัลมีกล่าว “พวกเขาไม่ได้เรียกโดยตรงว่า ‘การริเริ่มที่เป็นเลิศ’; นอกจากนี้ยังมีโครงการที่น่าตื่นเต้นเพื่อสร้างมหาวิทยาลัยระดับโลกแห่งใหม่ตั้งแต่ต้น”
มหาวิทยาลัยนาซาร์เบรเยฟในคาซัคสถาน โรงเรียนการจัดการมอสโก และมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีคิงอับดุลลาห์ในซาอุดิอาระเบียสามารถใช้เป็นตัวอย่างของการริเริ่มดังกล่าวได้
มีโครงการริเริ่มที่เป็นเลิศกี่โครงการ? ซัลมีประมาณการว่าในช่วงเจ็ดปีที่ผ่านมา มีโครงการริเริ่มดังกล่าว 33 โครงการทั่วโลก โครงการที่รู้จักกันดีที่สุดคือโครงการจีน 985 และ 211 โครงการ ‘Exzellenzinitiative’ ในเยอรมนี โครงการความเป็นเลิศของฝรั่งเศส และ Brain Korea 21
ดังนั้นอย่างน้อย 30 ประเทศจึงใช้ความพยายามอย่างรอบคอบเพื่อมุ่งสู่การสร้างมหาวิทยาลัยระดับโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเอเชีย ยุโรป และตะวันออกกลาง กิจกรรมน้อยลงเกิดขึ้นในแอฟริกาและละตินอเมริกา บาคาร่า
